Twee projecten geselecteerd na open oproep om circulaire economie in Antwerps havengebied te stimuleren

Voor de omslag naar een circulaire economie zet Port of Antwerp in op de transitie naar klimaatneutrale energie en grondstoffen en op het sluiten van kringlopen zodat reststromen een tweede leven krijgen en worden hergebruikt of gerecycleerd. Daarom lanceerde het samen met de experten van het Vlaamse Symbioseteam, ondersteund door VITO en de OVAM, en essenscia (de sectorfederatie van de chemie en life sciences), een open oproep voor symbioseprojecten die door sterke industriële partnerships bijdragen aan gesloten materiaalkringlopen in en rond de haven. ​ Een onafhankelijke jury heeft Indaver/Marlux-Stradus en Dockwater BV daarbij verkozen tot meest kansrijke symbioseprojecten. Deze projecten, gericht op het verminderen van residueel afval en hergebruik van water, starten de volgende weken elk een ondersteuningstraject ter waarde van 50.000 euro.

Open projectoproep in kader van industriële symbiose

De oproep voor industriële symbioseprojecten ondersteunt bedrijven bij innovatieve samenwerkingen en helpt hen wegen te vinden om het gebruik van afval van de ene als grondstof voor de andere in te zetten. De open projectoproep die Port of Antwerp samen met haar partners in september lanceerde vroeg deelnemers de uitdaging aan te gaan om een symbioseproject voor te stellen waarbij minstens twee verschillende bedrijven, waarvan 1 gelegen in het havengebied, ​ materialen kunnen uitwisselen en daardoor een significante bijdrage leveren aan de circulaire economie in en rond de haven van Antwerpen. Gezocht werd naar reële business cases met kans op slagen die zo een duwtje in de rug krijgen. 

Indaver/Marlux-Stradus en Dockwater BV overtuigen jury

Een onafhankelijke jury van experten beoordeelde de ingediende symbioseprojecten op basis van meerdere criteria waaronder milieu-impact, opschaalbaarheid, innovatief karakter en het potentieel om naar een reële investering te leiden die Vlaanderen helpt om het residueel afval of materiaalverbruik te verminderen.

Het eerste project is een samenwerking van Indaver en Marlux-Stradus waarbij betonklinkers uit secundaire grondstoffen worden geproduceerd. Indaver verwerkt jaarlijks zo’n 450.000 ton huisvuil of vergelijkbaar bedrijfsafval, waarbij ongeveer 90.000 ton bodemas overblijft.
​Hiervan blijft na verwerking 30.000 ton granulaat over dat ingezet kan worden als secundaire grondstof voor de betonklinkers die door het bedrijf Marlux-Stradus worden geproduceerd. Op deze manier krijgen de teruggewonnen granulaten een hoogwaardige toepassing.

Ook Dockwater BV wist de jury te overtuigen met een symbioseproject waarbij dokwater en effluentwater van industriële bedrijven in de haven (o.a. Evonik en Covestro) verwerkt worden tot hoogwaardig proceswater. Hierdoor kan de industrie haar drinkwaterverbruik fors terugdringen en bijgevolg de druk op de zoetwaterbronnen in Vlaanderen aanzienlijk verminderen met een positief effect op onze drinkwaterbevoorrading. Daarbovenop zal onderzocht worden of er extra oppervlaktewater teruggebracht kan worden naar de dokken  wat tijdens droogte gunstig is om het dokpeil op niveau te houden.

Ondersteuningstraject

De volgende weken starten beide bedrijven hun ondersteuningstraject op.

Port of Antwerp stelt hiervoor een maximumbedrag van 50.000 euro per project ter beschikking om de symbioseopportuniteiten te analyseren en uit te testen. De symbiosebedrijven dragen zelf bij in de kosten van het ondersteuningstraject, en dit voor 25% van het totaal.  Tijdens de looptijd van het project worden de bedrijven ondersteund door de partners inzake onder andere technische en beleidsmatige haalbaarheid. Het uiteindelijke doel is om de betrokken bedrijven na afronding van dit traject in de mogelijkheid te stellen een volgende stap te zetten op weg naar de uitrol van industriële symbiose op bedrijfsniveau.

Havenschepen Annick De Ridder: “De Antwerpse haven koestert de ambitie om de ‘green port’ van de toekomst te zijn. Een essentieel onderdeel daarvan is de transitie naar werkprocessen die meer steunen op  hernieuwbare en circulaire grondstoffen. Deze projectoproep van Port of Antwerp samen met experten van het Vlaamse Symbioseteam, ondersteund door VITO en de OVAM, en essenscia ondersteunt bedrijven bij innovatieve samenwerkingen en helpt hen wegen te vinden om het gebruik van afval van de ene als grondstof voor de andere in te zetten. Door innovatieve projecten en ideeën een verdiend duwtje in de rug geven vervullen we onze rol als facilitator binnen de havengemeenschap.”

Danny Wille, adjunct-directeur-generaal de OVAM: “Port of Antwerp is zich volop aan het ontwikkelen als een circulaire hotspot. De OVAM werkt nauw samen met het Havenbedrijf om de hiermee gepaarde complexe uitdagingen aan te gaan. Dit initiatief stimuleert bedrijven om materialen in de kringloop te houden, zodat we minder afhankelijk zijn van grondstoffen uit het buitenland.”

Marcel Leijtens, Sales Director Marlux: “Prestaties met betrekking tot duurzaamheid zijn diep geworteld in onze algemene bedrijfsstrategie. Het inzetten van secundaire grondstoffen in onze betonstraatstenen levert een significante bijdrage aan de circulaire economie. Bovendien biedt het een antwoord op de schaarse beschikbaarheid van primaire grondstoffen.”

Wim Ooms, Directeur Indaver plant Doel: “ Voor Indaver is afval geen eindstadium, maar een bron van nieuwe materialen. In de circulaire economie willen producenten grondstoffen hergebruiken op voorwaarde dat ze net zo goed en veilig zijn als originele materialen. In de asbehandelingsinstallatie creëren we waarde uit restafval door de bodemassen die vrijkomen na thermische verwerking te zuiveren en te sorteren tot kwaliteitsvolle grondstoffen. We verwelkomen de ondersteuning om in dit project met Marlux-Stradusde nuttige toepassing van granulaten in de productie van klinkers te testen. Zo realiseren we onze ambitie om als afvalbedrijf de circulaire economie mee vorm te geven.”

Georg Wagner, Managing Director van Covestro: “Covestro heeft de ambitie klimaatneutraal te zijn tegen 2035 en streeft er tegelijk naar om volledig circulair te worden. We verwelkomen in de toekomst op onze site dan ook graag de nieuwe installatie van Dockwater BV, waarin dokwater zal ontzout worden voor gebruik in onze productieprocessen. Vanaf het vierde kwartaal 2024 zullen we hierdoor als bedrijf 97% drinkwater besparen. We feliciteren Dockwater BV van harte met deze prijs en juichen toe dat hiermee nu ook het onderzoek naar hergebruik van gezuiverd afvalwater en koelwater uit de productie als grondstof voor proceswater gesteund wordt. Zo zetten we samen verdere stappen richting volledige circulariteit.”

Ivan Pelgrims, afgevaardigd bestuurder Evonik Antwerpen NV: “Het is een logische stap in ons duurzaamheidsbeleid om niet langer drinkwater maar proceswater te gebruiken in onze productieprocessen. Op deze manier leggen we in tijden van toenemende droogte minder druk op de drinkwatervoorziening voor de bevolking. Voor ons is duurzaamheid belangrijk en we zetten zo opportuniteiten om in de markt. Dus ook bij de optimalisatie van ons (afval)waterverbruik. Uiteraard willen wij Dockwater BV feliciteren met het binnenhalen van dit symbioseproject, waarbij Evonik Antwerpen graag bereid is om ons effluent, of beter gezegd ons behandeld en gezuiverd afvalwater én koelwater, aan deze studie te onderwerpen en zo tot een circulaire oplossing te komen.”

Mark McComiskey, bestuurslid van Dockwater BV: "Dockwater is dankbaar voor de erkenning en steun van Port of Antwerp. ​ Dockwater engageert zich om samen te werken met haar klanten, de haven en andere belangrijke stakeholders om de visie van de haven en de overheid te realiseren om zowel een circulaire watervoorziening te creëren door afvalwater op te vangen en om te zetten in industrieel proceswater, als klanten een keuze te bieden in waterleverancier. ​ Momenteel verbruiken industriële bedrijven 40% van de drinkwatervoorziening in de regio. Het Dockwaterproject heeft het potentieel om dit verbruik sterk te verminderen door industrieel afvalwater te hergebruiken, wat ten goede komt aan het milieu en de waterzekerheid in de Antwerpse regio."